Daarom een korte uitleg van het spiral dynamic systeem van Clarence Graves die in de MPA test compact is verwerkt met een samenvattende uitleg van de kleurencodes.

De theorie

 

Elk mens heeft een eigen wereldbeeld, een eigen gedrag, eigen manieren om gemotiveerd of gedemotiveerd te raken. Ieder mens is verschillend en ieder mens heeft dan ook andere drijfveren. Die drijfveren zijn bepalend voor zijn handelen en doen, voor de wijze van communiceren, leiding geven en samen werken.

Door dr. Clarence W. Graves zijn deze drijfveren onderzocht en gemodelleerd; zijn model is later omgedoopt tot Spiral Dynamics. De drijfveren waarover ieder mens volgens Graves beschikt en die van belang zijn voor het functioneren in een groep of binnen een organisatie, zijn afhankelijk van aanleg en omstandigheden. Er zijn zeven meetbare drijfveren waarover ieder mens beschikt. De combinatie en intensiteit van de drijfveren is bepalend voor het denken en doen van het individu.

 

Paars

Mensen met een sterke paarse voorkeur hechten veel waarde aan de groep waarvan ze deel uitmaken. Dat kan familie zijn, maar ook het werk of de geloofsgemeenschap. Tradities spelen daarin een belangrijke rol. Er is weinig behoefte om zich individueel te doen gelden. De leden zijn loyaal en trouw en voelen zich diep met elkaar verbonden.

Kwaliteiten

Opofferingsgezind, toewijding, natuurlijke verbondenheid

Valkuilen

Behoudend, weinig kritisch, dogmatisch

Voorbeelden

Het ceremonieel rond het overlijden van een paus en het kiezen van een nieuwe leider in de R.K. kerk is een sterk voorbeeld van paarse traditie en symboliek. Maar ook bedrijven of families kunnen een sterk paars karakter hebben met een eigen identiteit en eer : denk bijvoorbeeld aan families waarvan de zonen generaties achtereen huisarts of priester worden.

  

Rood 

Rood staat voor kracht, snelheid en lef. Mensen met een sterk rode voorkeur verdelen de wereld in voor- en tegenstanders en staan klaar om hun positie te bevechten. Zij hechten aan respect en verwachten sterk en duidelijk leiderschap. Vaak trekken ze zelf de leidersrol naar zich toe. Rood is alert en wantrouwend naar de wereld om zich heen en naar leidinggevenden. Naar gelijken is rood trouw en loyaal: “samen zetten we de schouders eronder en kunnen we de vijand aan”.

Kwaliteiten

Kracht, leiderschap, daadkracht, snelheid

Valkuilen

Onbetrouwbaar, egocentrisch, hardvochtig, confronterend

Voorbeelden

Het archetype van Rood vinden we in Machiavelli die van mening was dat macht en kracht, bedrog en geweld de grondslag vormen van succes en roem van de staat. Robert Mugabe van Zimbabwe is een duidelijk voorbeeld van een hedendaagse rode leider die er veel aan gelegen is om zijn macht te behouden.

 

Blauw

De blauwe mens houdt van orde, regelmaat en duidelijkheid. Dat schept structuur waarbinnen de eigen taken goed en zorgvuldig kunnen worden verricht. Blauw levert degelijk en goed doortimmerd werk en weet dit ook bij anderen te waarderen. Mensen met een hoog-blauwe score hebben een sterk verantwoordelijkheidsgevoel. Eerlijkheid staat hoog in hun vaandel en zij hanteren strakke normen en waarden voor zichzelf en voor anderen. Daarbij past ook dat er controle op naleving van regels moet zijn en dat overtreding ervan consequenties heeft en niet onbestraft kan blijven. 

Kwaliteiten

Secuur, orde, discipline, betrouwbaar, eerlijk

Valkuilen

Streng, vasthoudend aan regels, niet geneigd tot verandering

Voorbeelden

Blauwe eigenschappen vinden we veel in de financiële sector: de belastingdienst, accountancy en financiële afdelingen. Maar ook bijvoorbeeld in wetgeving en –handhaving (politie) en in strenge geloofsgemeenschappen, waar eerlijkheid, zorgvuldigheid, en betrouwbaarheid, straf en beloning belangrijk zijn. 

 

Oranje

Oranje is de kleur van de doelmatigheid. Mensen met een hoge oranje score gaan voor het resultaat, de winst en het persoonlijke succes en willen daar ook erkenning voor. Men ziet eerder kansen dan bedreigingen en is bereid om risico’s te nemen om deze kansen te benutten. Oranje is flexibel en resultaatgericht. De insteek van oranje is competitief en er is een sterke focus op de korte termijn. 

Kwaliteiten

Succesvol, doelmatig en efficiënt, flexibel

Valkuilen

Overvraagt, winst ten koste van, statusgericht

Voorbeelden

Oranje is de kleur van het succesvolle ondernemerschap in brede zin. Winst en succes behalen op basis van een slimme strategie en het handig benutten van kansen zijn typisch oranje motieven. 

 

Groen

Oog voor de medemens en invoelend vermogen is typerend voor mensen met een hoog groene score. Groen hecht aan het groepsgebeuren, goed overleg en onderlinge communicatie. Mensen met een hoog groene score houden er over het algemeen niet van om zelf op te vallen en kunnen ook bij anderen het afwijken van de groepsnorm maar matig waarderen. Groen gaat voor harmonie, conflicten worden vermeden de vrede wordt bewaart.

Kwaliteiten

Warm, inlevend, hulpvaardig, harmonie, consensus

Valkuilen

Te soft, weinig besluitvaardig, conflict-mijdend, weerstand tegen individueel succes

Voorbeelden

Groen vinden we sterk terug in mensen en organisaties met een zorgend karakter, zoals in ziekenhuizen en verzorgingstehuizen, maar ook in het onderwijs en organisaties die op een of andere wijze de situatie in de wereld willen verbeteren, zoals bijvoorbeeld Artsen Zonder Grenzen.

 

Geel

Geel is de kleur van individuele vrijheid en onafhankelijkheid, van onderzoek en analyse, origineel en oorspronkelijk. Mensen met een hoge gele score zoeken autoriteit in zichzelf, gaan hun eigen gang en kunnen daardoor gereserveerd of eigenwijs overkomen. Geel is open en tolerant naar andere waarden, zonder zich daarmee te vereenzelvigen. Men zoekt naar de kern, de waarheid, de beste oplossing. De hang naar onafhankelijkheid en vrijheid mag geen schade brengen aan het totaal en geel beperkt zich tot wat nodig en passend is. 

Kwaliteiten

Open, innovatief, creatief, vrij, motiverend leiderschap, dringt door tot de kern

Valkuilen

Complicerend, chaotisch, gereserveerd, eigenwijs, kritisch

Voorbeelden

Het Verlichtingsdenken is een typisch geel verschijnsel. Waarheidsvinding in plaats van geloven; op basis van waarnemingen en analyse begrip krijgen waarmee verklaard en voorspeld kan worden.

 

Turkoois

De turkooizen mens ziet dat alles op aarde in samenhang met elkaar beweegt en weet zich onderdeel van dit grote geheel. Dit inzicht wordt verkregen door het integreren van intuïtief voelen en weten. Niet een enkel proces of orgaan, maar het totale fysieke, geestelijke en mentale functioneren van de mens in samenhang met de omgeving. Het individu is maar een klein onderdeel in de grote, totale dynamiek van een naar orde strevend systeem.  De buitenwereld ervaart deze mensen vaak als vreemd, zweverig en weinig concreet.

Kwaliteiten

Holistisch, mondiaal, eenvoud, sober, relativerend, onbaatzuchtig

Valkuilen

Weinig concreet, geen realiteitszin, vaag, wereldvreemd.

Voorbeelden

Turkoois is in ontwikkeling en nu nog zeldzaam. Het wordt gezien bij enkele individuen. Daar waar (exacte) wetenschap verbinding zoekt met intuïtie is bijvoorbeeld sprake van turkoois.